KIẾN THỨC VỀ DA

CẤU TRÚC CỦA DA

Làn da của chúng ta được hình thành từ ba tầng chính yếu gồm lớp biểu bì, trung bì, và hạ bì.

Biểu bì là lớp ngoài cùng của da, là phần mà ta chạm vào được, có độ đàn hồi và được tái tạo liên tục, bao gồm :

• Tế bào sừng ( Keratinocytes): tế bào chính của lớp biểu bì được hình thành do quá trình phân chia tế bào ở tầng dưới của lớp biểu bì. Các tế bào mới liên tục di chuyển lên trên về phía bề mặt. Trong quá trình di chuyển, càng lên trên chúng dần trở nên già cõi rồi chết đi và cuối cùng là bị bong ra.
• Tế bào phẳng ( Corneocytes) : là các lớp tế bào sừng chết dẹt kết hợp với nhau tạo nên lớp ngoài cùng của tầng biểu bì, được gọi là lớp sừng. Lớp bảo vệ này liên tục bị mài mòn và bong ra.
• Tế bào hắc tố (Melanocytes) : sản sinh ra hắc sắc tố melanin chống lại tia cực tím và mang lại màu sắc cho làn da.

Tầng trung bì là lớp bên trong phía dưới biểu bì, bao gồm :

• Các tuyến mồ hôi : sản xuất mồ hôi thông qua ống dẫn mồ hôi đến các phần bề mặt của lớp biểu bì, hay còn gọi là lỗ chân lông. Chúng có vai trò trong việc điều chỉnh nhiệt độ.
• Nang lông : là những vùng trũng trong đó lông mọc. Lông cũng có vai trò trong việc điều chỉnh nhiệt độ.
• Các tuyến bã nhờn : sản xuất bã nhờn (một loại dầu) để giữ cho lông không bị bám bụi và vi khuẩn. Bã nhờn và mồ hôi tạp nên “lớp màng bề mặt”

Hạ bì là lớp sâu nhất của da, nằm bên dưới tầng trung bì và được cấu thành nên từ các tế bào mỡ và mô liên kết.

CHỨC NĂNG CỦA DA

Làn da của chúng ta chiếm diện tích chủ yếu nên cũng có nhiều chức năng tạo ra các phản ứng và bảo vệ cơ thể khỏi các tác động từ bên ngoài, gồm 4 chức năng chủ yếu :

Chức năng bảo vệ ( Protection)

Làn da hoạt động như một hàng rào bảo vệ cơ thể khỏi :

• Tác dộng vật lý, nhiệt…
• Các tác nhân gây hại.
• Sự thất thoát nước và protein
• Tác hại của tia bức xạ.

Điều hòa thân nhiệt (Thermoregulation)

Một trong những chức năng quan trọng của da là bảo vệ cơ thể khỏi cái lạnh hoặc cái nóng và duy trì nhiệt độ cơ thể. Điều này được thực hiện bằng cách thay đổi lưu lượng máu lưu thông qua lớp mạch máu. Những khi thời tiết ấm sẽ làm các mạch giãn ra khiến da đỏ lên và hình thành các hạt mồ hôi trên bề mặt. khi thời tiết lạnh thì mạch máu co lại, cản trở việc thoát nhiệt. Sự bài tiết và bay hơi của mồ hôi từ bề mặt da cũng góp phần làm mát cơ thể.

Cơ quan cảm giác (Sensation)

Da là cơ quan “ xúc giác” do đó sẽ phản ứng nếu chúng ta chạm vào hoặc cảm nhận thứ gì đó, bao gồm cả những thứ có thể gây nên cảm giác đau. Tính chất này thể hiện rõ ràng đối với những bệnh nhân có triệu chứng da liễu bằng những cơn đau và sự ngứa ngáy có thể gây ra nhiều cản trở trong cuộc sống.

Chức năng hóa sinh (Biochemical Functions)

Da tham giga vào một số quá trình hóa sinh. Dưới ánh sáng mặt trời, một dạng Vitamin D được gọi là cholecalciferol (vitamin D3) được tổng họp từ dẫn xuất của cholesterol steroid có trong da. Gan sau đó sẽ chuyển đổi cholecalciferol thành calcidiol ( dạng chuyển hóa cơ học của vitamin) trong thận. Vitamin D đóng vai trò chủ yếu cho sự hấp thụ bình thường của canxi và phốt pho, yếu tố cần thiết để xương chắc khỏe. Da cũng chứa các cơ quan thụ cảm đối với các hormone steroid khác (Oestrogen, Progestogen và Glucocorticoid) và vitamin A.

KIẾN THỨC VỀ ĐỀ KHÁNG DA

Thế nào là hệ miễn dịch của da?

Da có một hệ thống miễn dịch bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng, ung thư, độc tố và ngăn ngừa tự miễn dịch. Ngoài ra, nó còn là hàng rào vật lý chống lại các tác nhân bên ngoài. Hệ thống miễn dịch da đôi khi được gọi là mô bạch huyết liên kết với da (SALT) bao gồm các cơ quan nội tạng bạch huyết ngoại vi như lá lách và các hạch bạch huyết.

Hệ thống miễn dịch của da hoạt động như thế nào?

Hệ thống miễn dịch của da bao gồm các yếu tố của hệ thống miễn dịch bẩm sinh (không đặc hiệu) lẫn miễn dịch thích ứng (đặc hiệu). Các tế bào miễn dịch trú ẩn ở lớp biểu bì và lớp hạ bì. Các tế bào miễn dịch quan trọng trong lớp biểu bì là :

• Tế bào tua gai biểu bì
• Tế bào sừng

Lớp hạ bì có mạch máu, mạch bạch huyết và nhiều tế bào miễn dịch, bao gồm :

• Tế bào tua
• Tế bào Lympho : tế bào T, tế bào B, tế bào tiêu diệt tự nhiên
• Tế bào Mast

KIẾN THỨC VỀ CÁC LOẠI DA

Mỗi người chúng ta đều sinh ra với một làn da khác nhau, được chia thành 5 loại chủ yếu:

DA THƯỜNG:

Da thường là cách gọi để chỉ làn da ít hoặc không có khuyết điểm, không nhạy cảm, lỗ chân lông hầu như không nhìn thấy được và có đủ độ cân bằng nên da lúc nào cũng có vẻ ngoài rạng rỡ. Ngoài ra, những người có làn da này không có xu hướng cảm thấy da bị khô hoặc nhờn bóng, hầu như không bao giờ nổi mụn.

DA KHÔ :

Da khô được dùng để chỉ làn da tiết ra ít bã nhờn hơn bình thường. Vì vậy, da thiếu lipid cần thiết để giữu ẩm và xây dựng lá chắn bảo vệ da chống lại các tác động bên ngoài. Những người thuộc tuýp da này thường có làn da thô ráp thiếu độ đàn hồi cùng các mảng đỏ và các nếp nhăn thấy rõ.

DA NHẠY CẢM :

Da nhạy cảm là làn da dễ bị kích ứng, gây ra trạng thái châm chích, nóng rát, đau và ngứa ran bởi các tác động từ những yếu tố khác nhau như sản phẩm chăm sóc da, nhiệt độ, sự ô nhiễm môi trường….

DA DẦU :

Da dầu là tên gọi để mô tả làn da tiết ra bã nhờn. Người có da dầu thường có da mặt bóng loáng cùng với lỗ chân lông to. Da dầu có thể thay đổi mức độ nặng nhẹ khác nhau tùy thuộc vào từng thời điểm trong năm và bị tác động bởi căng thẳng, nhiệt độ, dậy thì hoặc những thay đổi nội tiết khác.

DA HỖN HỢP :

Như tên gọi cho thấy, là hỗn hợp các loại da. Da hỗn hợp có thể khô hoặc bình thường ở một số vùng, nhưng đổ dầu nhiều ở những vùng khác như vùng chữ T (môi, trán, cằm). Đây là loại da phổ biến và từng vùng da sẽ cần đến cách điều trị khác nhau.

CÁC VẤN ĐỀ VỀ DA

Sau đây là một số vấn đề về da phổ biến mà chúng ta có thể bắt gặp ở những độ tuổi hoặc những thời gian nhất định trong cuộc sống.

MỤN

Mụn là một bệnh lý da liễu thường thấy xuất phát từ việc lỗ chân lông của làn da bị cản trở bởi bụi bẩn, bã nhờn, vi khuẩn và các tế bào da chết, bao gồm :

• Mụn đầu đen : Đây là các nốt mụn có miệng hở trên da chứa đầy dầu thừa và da chết. Chúng trông như thể bụi bẩn đọng lại trong lỗ chân lông nhưng thực chất các đốm đen là kết quả của việc sợi bã nhờn tiếp xúc với không khí bị oxy hóa dẫn đến việc màu sắc bị thay đổi chứ không phải do bụi bẩn và cũng không thể rửa trôi.
• Mụn đầu trắng : Khi lỗ chân lông đóng thì dầu nhờn, vi khuẩn kẹt dưới da tạo ra đốm mụn đầu trắng.
• Mụn viêm : Là những nốt mụn đỏ hoặc hồng đã trở nên sưng tấy.
• Mụn mủ : Là những nốt mụn có chứa mủ bên trong. Thoạt nhìn nó trông như mụn đầu trắng được bọc bởi các vòng đỏ. Loại mụn này có thể để lại sẹo nếu chúng ta nặn mụn một cách không khoa học hoặc làm trầy xước nó.

• Mụn bọc : Là mụn trứng các khi gặp vi khuẩn trên da trở nên dễ sưng viêm và thậm chí kết mủ.
• Mụn nang : Loại mụn này ẩn sâu bên dưới lớp da, có kích thước to, chứa mủ, gây đau khi chạm vào. Đây là loại mụn nặng nhất.

Bất kỳ người nào cũng có thể bị mụn, kể cả những người da màu. Mụn có thể được điều trị bằng thuốc, liệu pháp ánh sáng hoặc phương pháp cân bằng nội tiết tố. Đối với điều trị da dầu – mụn, thì serum Mandelic Acid 18% là sản phẩm chuyên biệt rất được ưa chuộng hiện nay.

LÃO HÓA DA

Là sự suy giảm chức năng của da khi mà các mô liên kết ở da suy yếu dần và kết cấu da bị lỏng lẻo. Lõa hóa da là một quá trình hết sức tự nhiên, cũng như sự lão hóa ở những bộ phận khác trên cơ thể. Tuy nhiên, quá trình này cũng chịu tác động bởi những yếu tố mà chúng ta hòa toàn có thể điều chỉnh và kiểm soát được như : thói quen ăn uống, cách chăm sóc da, môi trường sống, thói quen sinh hoạt….

Có hai loại quá trình lão hóa da : lão hóa bên trong và lão hóa bên ngoài.

5. Lão hóa bên trong theo thời gian ảnh hưởng đến làn da của toàn bộ cơ thể, bao gồm cả những vị trí được bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời. tình trạng này là hệ quả của sự hao hụt collagen, sự phát triển của các gốc tự do hay cũng có thể vì quá trình trao đổi chất diễn ra chậm….
5. Lão hóa bên ngoài xảy ra do tiếp xúc với bức xạ cực tím một thời gian dài, khói thuốc và các chất ô nhiễm khác.

VIÊM DA CƠ ĐỊA

Là một tình trạng khiến da bạn mẫn đỏ và ngứa. Bệnh này phổ biến ở trẻ em nhưng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Viêm da cơ địa là bệnh mãn tính ( kéo dài) và có xu hướng bùng phát theo chu kỳ. Nó có thể đi kèm với bệnh hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng. Hiện chưa tìm ra phương pháp chữa trị dứt điểm cho bệnh viêm da cơ địa nhưng có các biện pháp điều trị và tự chăm sóc để có thể giảm ngứa và ngăn ngừa các đợt bùng phát mới. Nên tránh sử dụng các sản phẩm có chứa chất tẩy rửa mạnh và thường xuyên dưỡng ẩm da bằng các sản phẩm giàu ẩm chuyên biệt dành cho bệnh viêm da cơ địa.

TĂNG SẮC TỐ DA

Gây nên bởi sự gia tăng sắc tố melanin, chất có trong cơ thể đảm nhận vai trò quyết định màu sắc làn da (sắc tố). Một số tình trạng nhất định như mang thai hoặc mắc bệnh Addíon (suy giảm chức năng của tuyến thượng thận) có thể làm gia tăng hắc tố và tăng sắc tố da. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời là nguyên nhân chính gây nên chứng tăng săc tố da và sẽ làm sẫm màu thêm những vùng da đã tăng sắc tố.

Tăng sắc tố da cũng có thể gây nên bởi nhiều loại thuốc khác nhau, bao gồm một số loại thuốc kháng sinh, thuốc chống loạn nhịp tim, thuốc trị sốt rét.

QUY TRÌNH DƯỠNG DA CƠ BẢN

Dưới những tác hại của môi trường bên ngoài, việc chăm sóc da là rất cần thiết để làn da bạn luôn chắc khỏe và rạng rỡ. Sau đây là các bước dưỡng da cơ bản mà bạn nên thực hiện mỗi ngày.

Chu trình chăm sóc da cơ bản gồm 3 bước:

Cleansing – Rửa mặt

Toner – Cân bằng da

Dưỡng ẩm – Cấp ẩm và làm mềm da

Kem chống nắng ( buổi sáng)

Bất kỳ quy trình chăm sóc da đều hướng đến mục tiêu cải thiện vẻ ngoài, khắc phục những khuyết điểm để mang lại cho bạn một thần thái rạng rỡ.