Làn da là “tấm gương” phản ánh sức khỏe bên trong mỗi người. Con người dần già đi theo thời gian. Những dấu hiệu sớm nhất của lão hóa cũng xuất hiện trên da. Quá trình này phụ thuộc nhiều vào lối sống, thói quen sinh hoạt cũng như chế độ dinh dưỡng. Những nguyên nhân lão hóa sẽ được chia sẻ qua bài viết dưới đây :
LÃO HÓA DA LÀ GÌ ?
Da là một hệ sinh thái, đa năng hơn bạn nghĩ, với các vai trò :
Cảm nhận các tiếp xúc, áp lực bên ngoài môi trường
- Điều hòa chất điện giải
- Kiểm soát nhiệt độ cơ thể
- Là lớp giáp bảo vệ bạn khỏi những tổn thương từ môi trường
Lão hóa da là quá trình suy giảm chất lượng của da, bắt đầu từ sự suy giảm mật độ da, kết cấu collagen, elastin dưới da dần lỏng lẻo, khiến da mất đi sự săn chắc, căng mịn, xuất hiện nếp nhăn. Da trở nên khô ráp, có đốm nám, sạm, không đều màu….Hàng rào bảo vệ da yếu đi khiến da dễ bị tổn thương bởi các yếu tố môi trường.
Quá trình lão hóa do tác động từ những yếu tố bên trong cơ thể và ảnh hưởng từ bên ngoài :
- Lão hóa nội sinh ( lão hóa từ bên trong ) : Là quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể theo thời gian, do tuổi tác hoặc do những giai đoạn thay đổi nội tiết tố ( mang thai, mãn kinh ở phụ nữ )
Dấu hiệu của lão hóa nội sinh :
Ở giai đoạn đầu lão hóa, có lẽ sẽ khó quan sát bằng mắt thường. Tuy nhiên, càng lớn tuổi, dấu hiệu lão hóa càng trực quan hơn. Những vùng da mắt, má sẽ hiện rõ các hốc, hõm. Da cũng thiếu căng mọng và ít đàn hồi hơn.
- Lão hóa ngoại sinh ( lão hóa do ảnh hưởng bên ngoài ) : Tác động của các yếu tố như tia UV, ô nhiễm môi trường, chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt, vận động, các thói quen không tốt trong cuộc sống…cũng khiến làn da “già” đi.
Trên thực tế, các tác nhân bên ngoài cũng tác động đáng kể trong quá trình lão hóa da mặt nói riêng, và lão hóa cơ thể nói chung, nhưng nếu chăm sóc không đúng cách thì tác nhân bên ngoài cũng là nguyên nhân chủ yếu khiến da bị lão hóa nhanh dần.
Dấu hiệu của lão hóa ngoại sinh :
Biểu hiện của lão hóa ngoại sinh thường rõ nét qua các nếp nhăn, vết chân chim và đặc biệt liên quan đến sắc tố da thay đổi – da sạm đi hoặc nổi đồi mồi.
NGUYÊN NHÂN GÂY LÃO HÓA DA
Các yếu tố bên trong chỉ đóng một phần nhỏ trong quá trình lão hóa da, nguyên nhân chủ yếu đến từ tác nhân bên ngoài. Dưới đây là những nguyên nhân gây lão hóa da phổ biến :
Do tuổi tác:
Càng lớn tuổi, quá trình sản xuất collagen và elastin ở lớp hạ bì càng chậm lại, khiến các liên kết của da lỏng lẻo, da kém đàn hồi, chảy xệ và khô hơn. Lúc này các đường gấp và nếp nhăn sẽ xuất hiện rõ ràng trên da.
Do chế độ ăn uống :
Chế độ ăn uống không lành mạnh với quá nhiều đồ ngọt và carbohydrate tinh chế là nguyên nhân dẫn đến lão hóa da sớm. Đường cản trở quá trình hình thành collagen và elastin, khiến da lão hóa nhanh hơn, đồng thời thúc đẩy mụn trứng cá phát triển.
Do thói quen sinh hoạt :
Nhiều thói quen tưởng bình thường nhưng hóa ra là nguyên nhân hình thành các nếp nhăn trên da như : cười, cau mày, nhăn mặt….Hoạt động lặp lại của các cơ mặt tạo nên những rãnh nhỏ dưới da, theo thời gian sẽ “in hằn” và không thể phục hồi, trở thành một phần diện mạo của bạn, bao gồm : nếp nhăn theo chiều ngang ở trán, vết chân chim ở khóe mắt, rãnh cười….
Do gen di truyền :
Một số bệnh do gen di truyền hiếm gặp cũng là nguyên nhân gây lão hóa da sớm ở trẻ em và thanh thiếu niên như : hội chứng Wemer, hội chứng Progeia,….
Do tia UV từ ánh nắng mặt trời :
Tia UV trong ánh nắng mặt trời là nguyên nhân hàng đầu gây lão hóa da, nhanh hơn nhiều so với quá trình lão hóa tự nhiên. Các tia UVA, UVB là “thủ phạm” làm tổn thương tế bào da, tạo nên các vết bỏng rộp, cháy nắng, sạm da, đồi mồi….Tiếp xúc với tia UV cường độ cao trong thời gian dài cũng làm tăng nguy cơ ung thư da.
Ánh sáng xanh từ màn hình các thiết bị điện tư như : điện thoại thông minh, tivi, laptop, máy tính…cũng ảnh hương nghiêm trọng đến các sợi collagen, làm giảm độ đàn hồi của da và giảm chất lượng giấc ngủ
Do tác động vật lý len da :
Các tác dộng vật lý trên da như động tác massage, làm sạch da sai cách, lâu ngày có thể khiến làn da chảy xệ.
Do thói quen hút thuốc lá :
Hút thuốc lá và lạm dụng rượu bia cũng là nguyên nhân hàng đầu khiến da lão hóa. Trong thuốc lá có chứa khoảng 60 hóa chất làm tăng nguy cơ ung thư, ngoài ra có nhiều độc tố phá hủy các sợi collagen và elastin dưới da, khiến da mất đàn hồi, săn chắc và sạm da.
Do một số tư thế ngủ :
Tư thế ngủ không đúng cũng là nguyên nhân dẫn đến lão hóa da. Các tư thế nằm nghiêng hoặc nằm sấp tạo áp lực lên da mặt, lâu dài sẽ khiến những “nếp gấp” trên da không thể phục hồi. Đó là lý do các chuyên gia khuyến khích tư thế nằm ngửa khi nghỉ ngơi.
Stress :
Căng thẳng gây ra những thay đổi về hormone cũng như protein trong da, khiến da mất đi độ đàn hồi và hình thành nếp nhăn sớm hơn. Bên cạnh đó, căng thẳng cùng áp lực sẽ góp phần hình thành những thói quen xấu với da như : nhăn trán, nhăn mày, cắn môi…..
Khi cơ thể căng thăng quá mức, nồng dộ hormone cortisol tăng lên, kích thích tuyến bã nhờn tiết nhiều dầu hơn, khiến lỗ chân lông dễ bít tắc và gây mụn. Ngoài ra, căng thẳng
cũng làm suy giảm chức năng của lớp sừng – hàng rào bảo vệ da, làm giảm khả năng giữ nước của da và da trở nên khô ráp.
DẤU HIỆU NHẬN BIẾT DA LÃO HÓA :
Vẻ ngoài già nua, da gặp các vấn đề như nám, nếp nhăn, dễ tổn thương….là những dấu hiệu dễ nhận thấy nhất của quá trình lão hóa da. Dưới đây là các biểu hiện của da lão hóa :
- Da thô ráp, mất đi sự mềm mại.
- Da khô hoặc ngứa
- Tình trạng tăng sắc tố ở các vùng da : mặt, ngực, đốm đồi mồi, nám, sạm da ( nhất là với những người thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời )
- Xuất hiện nếp nhăn, da chảy xệ, kém săn chắc
- Da mỏng hơn
- Dễ bị bầm tím do các mạch máu dưới da mỏng đi
- Da dễ bị tổn thương
ĐỐI TƯỢNG NÀO TƯNG NGUY CƠ LÃO HÓA DA SỚM :
Ai cũng có nguy cơ lão hóa da sớm nếu không biết cách chăm sóc và bảo vệ làn da. Tuy nhiên những đối tượng sau có nguy cơ lão hóa da nhanh hơn bình thường.
- Thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời
- Tiếp xúc với các nguồn phát ra tia UV nhân tạo ( như máy nhuộm da )
- Mang gen di truyền các bệnh gây lão hóa sớm
- Sống ở vùng nhiệt đới, cận nhiệt
- Lạm dụng rượu bia, chất kích thích
- Hút thuốc lá
- Tiếp xúc lâu dài với môi trường ô nhiễm hoặc hóa chất có hai cho da
CÁCH CHỐNG LÃO HÓA DA :
Chính vì những hậu quả từ việc da lão hóa, việc làm chậm và hạn chế quá trình lão hóa là cực kỳ quan trọng. Nếu da bị lão hóa sớm phải làm sao?
Thông thường, nguyên nhân của quá trình lão hóa diễn ra sớm hơn quy luật tự nhiên là ado tác hại của ánh nắng mặt trời. Hạn chế tối đa việc tắm nắng, ra ngoài lúc trời nắng gắt, tăng cường các biện pháp chống nắng : sử dụng kem chống nắng MCOS ( chống nắng vật lý, không thấm nước ), che chắn kỹ khi đi nắng
Lưu ý về chế độ ăn, nên dùng nhiều rau xanh, tái cây, tránh xa các chất kích thích, bia, rượu. Giữ tinh thần vui vẻ, thoải mái
Hơn hết, cân nhắc lựa chọn một số loại mỹ phẩm dưỡng ẩm, hỗ trợ chống lão hóa cho làn da. Chọn những sản phẩm cung cấp dưỡng chất phù hợp với loại da của bạn ( da thường, da dầu mụn, da khô, da nhạy cảm ) đồng thời không gây dị ứng, không bít tắc lỗ chân lông, không gây mụn.